Osmanlı toplumunda sosyal dayanışma ve yardımlaşmayla ilgili etkinliklerin neredeyse tamamına yakını vakıf kurumu eliyle gerçekleştirilmiştir. Bu faaliyetlerin merkezinde yer alan irili ufaklı on binlerce vakıf din, eğitim, sağlık, ekonomi, bayındırlık, ulaşım ve toplumla ilgili diğer tüm alanlarda insanların ihtiyaçlarını asırlarca karşılıksız olarak yerine getirmiştir. Toplumsal piramidin en üstünden en altına kadar hemen hemen her katmana mensup bireyler servetleri oranında bu devâsâ sivil organizasyonun gönüllü birer parçası olmuşlardır. Denilebilir ki; geçmişten günümüze kişisel servetin toplumsal faydaya dönüşmesinin en somut ve çarpıcı pratiği vakıf sistemiyle vücut ... Devamı

Yeni Eleştiri (New Criticism) hareketinin Türk edebiyatındaki öncüsü olarak kabul edilen Hüseyin Cöntürk (1918-2003), 1950-1970 yılları arasında kaleme aldığı hem teorik hem de uygulamalı incelemeler ile döneminin önemli isimlerinden biri olmuştur. Cöntürk, Batı temelli bir kuramla Klasik Türk şiirinden başlayarak II. Yeni şiirine dek Türk edebiyat tarihinin farklı dönemlerine ait sanat eserlerini aynı yöntemle incelemeye çalışmış, bu minvalde kuram odaklı yeni, nesnel ve ilmî bir eleştiri geleneği kurmayı amaçlamıştır. Elinizdeki çalışmada, Hüseyin Cöntürk’ün savunduğu Yeni Eleştiri kuramı ile eleştiri yazıları arasındaki uygunluk incelenmiştir. Eleştiride organik birlik, ... Devamı

Toplumsal tarihin önemli sorunsallarından biri olan eşkıyalığın edebiyata yansıması, özellikle romanlarda işlenmiş olması, edebiyatın toplumsal tarihle sıkı irtibatının bir sonucudur. Toplumların varoluşsal tehlikelerle karşılaştıklarında bir kurtarıcı beklemeleri ve başkaldıran bir kahramana sığınmaları eşkıyalık olgusunu, tarih boyunca gündemde tutmuştur. Kanunların kör noktalarında kendilerine ait bir nüfuz alanı oluşturan eşkıyalar, hem toplumsal hayatta hem de toplumsal hayatın bir yansıması olan edebiyat ve/veya romanda iki farklı eşkıya tiplemesinin oluşmasına neden olmuştur. Tarihsel kökleri Spartaküs ve Prometeus’a kadar uzanan ve bizde Köroğlu’yla bir kahramanlık ... Devamı

Bu derleme kültür tarihimizin en önde gelen öğelerinden biri olan kitap kültürü tarihi ile ilgili bir seçki. Kütüphaneler, sahaflar, mazinin önde gelen sahaflarının bir zamanlar mekân tuttukları Sahaflar Çarşısı, kitap koleksiyonerleri, nadir kitaplar, kitap müzayedeleri, artık akıllarda sadece adları kalmış olan bir dönemin ünlü kitapçıları ve kitabevleri… Bütün bunlar “kitap kültürü” diye adlandırabileceğimiz alanın birbirinden ayrılmaz değişik unsurlarıdır. Kitabiyata, kültür tarihine meraklı okurları ilgilendirebilecek bu derleme bütün bu unsurları bir araya getirmekte. ... Devamı

1920’lerin başlarından 1940’ların sonlarına uzanan Erken Cumhuriyet Dönemi’nde bir birikim modeli olarak milli iktisat anlayışının birçok sektör özelinde ve Türkiye ekonomisi genelinde olduğu gibi denizcilik sektörünü de biçimlendirdiği anlaşılmaktadır. Alınan kararlar ve yapılan kurumsal düzenlemeler, yani bu dönemde egemen olan denizcilik sektörüne ilişkin ekonomi-politik, sonraki dönemlerde ve hatta bugün dahi denizcilik sektörü üzerinde etkili olur. Başka bir ifadeyle denizcilik sektörünün dünü ve bugününü anlamak; yarınına dair düşünce ve görüşler üretmek için Erken Cumhuriyet Dönemi’nde denizcilik sektörünün ekonomi-politiğini incelemek önem taşır. Erken Cumhuriyet ... Devamı