Yeni Eleştiri (New Criticism) hareketinin Türk edebiyatındaki öncüsü olarak kabul edilen Hüseyin Cöntürk (1918-2003), 1950-1970 yılları arasında kaleme aldığı hem teorik hem de uygulamalı incelemeler ile döneminin önemli isimlerinden biri olmuştur. Cöntürk, Batı temelli bir kuramla Klasik Türk şiirinden başlayarak II. Yeni şiirine dek Türk edebiyat tarihinin farklı dönemlerine ait sanat eserlerini aynı yöntemle incelemeye çalışmış, bu minvalde kuram odaklı yeni, nesnel ve ilmî bir eleştiri geleneği kurmayı amaçlamıştır. Elinizdeki çalışmada, Hüseyin Cöntürk’ün savunduğu Yeni Eleştiri kuramı ile eleştiri yazıları arasındaki uygunluk incelenmiştir. Eleştiride organik birlik, ... Devamı

Toplumsal tarihin önemli sorunsallarından biri olan eşkıyalığın edebiyata yansıması, özellikle romanlarda işlenmiş olması, edebiyatın toplumsal tarihle sıkı irtibatının bir sonucudur. Toplumların varoluşsal tehlikelerle karşılaştıklarında bir kurtarıcı beklemeleri ve başkaldıran bir kahramana sığınmaları eşkıyalık olgusunu, tarih boyunca gündemde tutmuştur. Kanunların kör noktalarında kendilerine ait bir nüfuz alanı oluşturan eşkıyalar, hem toplumsal hayatta hem de toplumsal hayatın bir yansıması olan edebiyat ve/veya romanda iki farklı eşkıya tiplemesinin oluşmasına neden olmuştur. Tarihsel kökleri Spartaküs ve Prometeus’a kadar uzanan ve bizde Köroğlu’yla bir kahramanlık ... Devamı

Bu derleme kültür tarihimizin en önde gelen öğelerinden biri olan kitap kültürü tarihi ile ilgili bir seçki. Kütüphaneler, sahaflar, mazinin önde gelen sahaflarının bir zamanlar mekân tuttukları Sahaflar Çarşısı, kitap koleksiyonerleri, nadir kitaplar, kitap müzayedeleri, artık akıllarda sadece adları kalmış olan bir dönemin ünlü kitapçıları ve kitabevleri… Bütün bunlar “kitap kültürü” diye adlandırabileceğimiz alanın birbirinden ayrılmaz değişik unsurlarıdır. Kitabiyata, kültür tarihine meraklı okurları ilgilendirebilecek bu derleme bütün bu unsurları bir araya getirmekte. ... Devamı

1920’lerin başlarından 1940’ların sonlarına uzanan Erken Cumhuriyet Dönemi’nde bir birikim modeli olarak milli iktisat anlayışının birçok sektör özelinde ve Türkiye ekonomisi genelinde olduğu gibi denizcilik sektörünü de biçimlendirdiği anlaşılmaktadır. Alınan kararlar ve yapılan kurumsal düzenlemeler, yani bu dönemde egemen olan denizcilik sektörüne ilişkin ekonomi-politik, sonraki dönemlerde ve hatta bugün dahi denizcilik sektörü üzerinde etkili olur. Başka bir ifadeyle denizcilik sektörünün dünü ve bugününü anlamak; yarınına dair düşünce ve görüşler üretmek için Erken Cumhuriyet Dönemi’nde denizcilik sektörünün ekonomi-politiğini incelemek önem taşır. Erken Cumhuriyet ... Devamı

Kızılbaş Türkmenlerin kurduğu Safevî Devleti, Şah Muhammed Hudabende dönemi ile birlikte bir dönüm noktasına girmiştir. Göçebe kültürünün taşıyıcısı olan Türkmenlerin yerine İran’ın yerli ailelerinden bürokratların devlet kademesine yerleştirilmesi iktidar çatışmasını hızlandırmıştır. Siyasi beceriden yoksun olan Şah Muhammed, saltanatı süresince İranlı aristokrasiyi temsil eden eşi Mehd-i Ulya ve Kızılbaş emirler arasında kalmıştır. Yerleşik bürokrasiye direnen Kızılbaşlar kurumsallaşmayı geciktirerek devletin siyasi yapısını şekillendirmiştir. Devletin içinde bulunduğu kargaşa ortamı Osmanlı ve Özbeklerin saldırılarına yol açmıştır. Şah Muhammed Hudabende, ... Devamı