1831 tarihinde II. Mahmut döneminde Osmanlı ülkesinde yaşayan Müslim ve gayrimüslim erkek nüfusu tespit için nüfus sayımı yapılmıştır. Bu sayım ile Müslüman nüfusun vergiye tabi ve askerlik hizmetini yürütecek olanları kayıt altına alınırken, gayrimüslimler arasında özellikle vergiye tabi olan nüfus kayıt altına alınmıştır. Böylelikle II. Mahmut döneminde kaldırılmış olan Yeniçeri Ocağı’nın yerine yeni bir ordu kurulması hedeflenmiş, askerliğe uygun olan nüfusun durumu da tespit edilmiş olacaktı. Bu çalışmada kullanılan NFS.d.. 2911 numaralı defterimiz İzmir ve çevresi ile ilgili olup, Rum nüfusu temel almıştır. Defterimizde nüfus sayısı, nüfusun fiziksel özellikleri, yaş durumu, vergi durumu, isimleri ve meslekleri gibi bütün ayrıntılar yer almaktadır. Üç bölümde ele aldığımız eserimizin birinci bölümünde mahalle, bahçe ve hanelerdeki nüfusu, ikinci bölümünde han ve dükkân gibi yerlerde yaşayanları ve üçüncü bölümde ise Urla, Bornova, Torbalı ve Cumaovası gibi yerleşim yerlerinde yaşayanları değerlendirdik. Yerel tarih açısından önemli bir kaynak teşkil eden bu defterlerdeki bilgiler kullanılmak suretiyle çevrenin ve yaşayanların sosyal, kültürel ve ekonomik özellikleri hakkında önemli ölçüde bilgi sahibi olabilmekteyiz.
