Sosyalist Birlik Partisi 15 Ocak 1991’de kurulmuş ve Anayasa Mahkemesi’nin 19 Temmuz 1995 tarihindeki kararıyla kapatılmıştır. Genel başkanlığını Prof. Dr. Sadun Aren’in yaptığı Sosyalist Birlik Partisi’nin kapatılma gerekçesi Kürt sorununa yaklaşımıdır. Sosyalist Birlik Partisi, Kürtlerin kendi kaderlerini tayin hakları olduğunu savunmuştur.
Sosyalist Birlik Partisi’nin kuruluşu –12 Eylül karanlığını delme adımı olarak– sosyalistlere umut, direnç ve iyimserlik aşılayan bir girişim olarak ortaya çıkmıştır. Sosyalist Birlik Partisi’nin kurulduğu tarih, dünya sosyalist sisteminin çöktüğü tarihtir. Sovyet tipi sosyalizm uygulamalarına (reel sosyalizm) veda edildiği süreçte, Sosyalist Birlik Partisi kurucuları bir yandan sosyalistleri tek çatı altında toplamaya çalışmışlar, bir yandan da sosyalizmin yenilenmesi sorunu ile karşı karşıya kalmışlardır. Hem devletçi sosyalizmi hem kapitalizmi reddeden Parti, Türk halkının önüne yeni bir toplum, siyaset ve hayat projesi koymuştur. Bu proje, demokrasi ve sosyalizmin sentezi olarak demokratik sosyalizmdir.
